BUITEN OOK EEN BELEVING

We gaan lekker naar buiten! Hoe ziet de buitenruimte van jouw kinderopvang eruit? Tijd voor vernieuwing? Zeker als wij recent zorgden voor een nieuw interieur binnen, kan het ineens buiten ook gaan kriebelen. Waar begin je? Met welke regels heb je te maken? Mariska Versteeg, adviseur buitenruimte bij kinderopvangorganisatie Partou: “Zo zorg je dat de buitenruimte ook een beleving is.”

Het belang van buitenspelen

Buitenspelen is belangrijk voor kinderen. Mariska: “Buiten zijn er andere uitdagingen dan binnen, dat zorgt voor allerlei leermomenten. Door klimmen en klauteren wordt de motorische ontwikkeling gestimuleerd. Zo ontwikkelen kinderen behendigheid, coördinatie, evenwicht en uithoudingsvermogen. Bovendien groeit het zelfvertrouwen als het lukt om op de rand van de zandbak de balanceren of naar de top van het speelrek te klimmen. Samen spelen is ook een aspect: rekening houden met elkaar, op je beurt wachten, samenwerken. Verder groeit de creativiteit door met natuurlijke materialen te spelen en krijgen kinderen meer weerstand, omdat je vitamine D aanmaakt door zonlicht. Uit onderzoek blijkt overigens dat ouders buitenspelen in het groen het steeds belangrijker vinden.”

Buitenruimte kinderopvang

Bij de inrichting van buitenruimtes komt veel kijken. “Partou heeft als doel buitenruimtes te vergroenen en klaar te maken voor de toekomst met warmere zomers en nattere winters. Verder willen we beleeftuinen creëren met uitdaging passend bij de doelgroep. Ik kijk dus allereerst naar de doelgroep en de plek. Welke kinderen komen hier? Hoeveel groepen zijn er? Hoeveel ruimte is er? Welke wensen liggen er? Het team speelt ook een belangrijke rol. Zij gaan het gebruiken en onderhouden. Is er geen draagvlak voor het bewateren van een groene tuin? Dan wordt dat geen succes. Vervolgens kijk ik naar de ligging; is er veel zon, veel groen of juist steen, hoe zien de hekwerken eruit? Ook houd ik rekening met de aansluiting op de binnenruimte. Je moet snel en makkelijk naar buiten kunnen. Verder let ik op looproutes en dat je goed overzicht kunt houden. Het inrichten van een buitenruimte voor kinderopvang is heel specifiek. We willen graag een fijne buitenplek voor alle kinderen: baby’s moeten kunnen liggen, kruipen en optrekken. Kinderen van de BSO willen voetballen en chillen.”

Veiligheid

Wet- en regelgeving voor buitenruimtes richt zich op de hoeveelheid buitenruimte per kind, de toegankelijkheid en de veiligheid. Veiligheidsaspecten hebben betrekking op afstand, hoogte en diepte van speeltoestellen, maar ook met vluchtroute en valruimte. Toestellen, zoals een klimtoestel of zandbak, moeten gecertificeerd zijn en er moet voldoende valruimte zijn. “Soms is dat een uitdaging, zeker als er niet veel ruimte is. We willen risicovol spel kunnen aanbieden, maar PM’ers moeten zich ook even kunnen omdraaien zonder dat de situatie onveilig wordt. De keuze in speeltoestellen vind ik vaak beperkt.”

De basis ingrediënten

Partou werkt met een aantal basis ingrediënten: een babyplek met schaduw, ruimte voor water en zand, klimmen en klauteren, spelen in het groen, zitten en chillen, sport en spel en tot slot opbergen. “We kiezen vaak voor een lichte glooiing in de tuin met gras en eventueel een glijbaan. Ook zie je houten palissade paaltjes, een liggende boomstam, een loopbruggetje, waterpomp, een stuk grasveld en staande boomstammen met klimtouwen. Verder zie je ervaringspaden, natuurlijke hagen en plantvakken waar het juist de bedoeling is dat de kinderen er doorheen kunnen struinen. We zetten picknicktafels in, waar de kinderen buiten kunnen eten, knutselen of chillen en zorgen voor een stuk verharding voor fietsjes en andere voertuigen. “

Trends

Trend om in de gaten te houden:

• Verduurzamen & vergroenen. “We kiezen steeds vaker voor minder tegels, meer schaduw en goede wateropvang. We willen graag grote plantvakken met planten die tegen een stootje en droogte kunnen. Het water kan in de planvakken worden opgevangen maar de kinderen kunnen er ook doorheen struinen. In het geval van een BSO werk ik wel eens met een wadi, een natuurlijke berging en filtering van regenwater. Waar het kan kiezen we voor echt gras, dat wordt minder glad en warm in de zon. Plantvakken zaaien we soms bij met bloemen, dat helpt de biodiversiteit.”
• Kruiden- en moestuinen. “Je kunt dit in het verlengde van het eerste punt zien. Kruiden- en groentetuinen zijn echt in opkomst. Leuk en leerzaam. Zorg wel dat het gedragen en dus onderhouden wordt door het team. We merken dat moestuinen vaak meer passen bij de doelgroep BSO. Voor kinderen tot 4 jaar kan een kruidentuin weer leuk zijn om de zintuigen te prikkelen.”
• Rijke speel- en leeromgeving met natuurlijke materialen. “We willen dat kinderen spelenderwijs kunnen ontdekken in een rijke, prikkelende buitenruimte. Het doel is een soort ‘beleeftuin’, waarin alle elementen met elkaar verbonden zijn. We werken zoveel mogelijk met natuurlijke materialen en kleuren. Dat geeft ook een stuk aansluiting bij de binnenruimtes, waar we kiezen voor een natuurlijke, rustige uitstraling. Ook zie je dat de trend loose parts buiten terrein wint.

Over Mariska

Mariska Versteeg is adviseur buitenruimte bij kinderopvangorganisatie Partou. Vanuit deze rol coördineert zij het beheer van de ruim 600 locaties die tuinonderhoud nodig hebben. Ze zorgt voor een lijn in onderhoud en renovatie. Thuis heeft Mariska een geveltuin en terras aan het water. “Je hoeft geen grote tuin te hebben om van de natuur te genieten. Ik ben een buitenmens, vanaf onze steiger is het heerlijk suppen, varen of zelfs schaatsen.”

Partou

Partou is de grootste kinderopvangorganisatie van Nederland met ruim 800 locaties. Partou staat voor professionele, veilige én toegankelijke kinderopvang die bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen. De organisatie vindt het belangrijk dat kinderen veel buiten zijn en werkt daarom samen met diverse natuurexperts voor de ontwikkeling van buitenactiviteiten voor op de opvang.