KIJK OP ONDERWIJS

“We kunnen het ons niet veroorloven om onderwijs in het tempo van de afgelopen 100 jaar te blijven ontwikkelen, de wereld gaat sneller dan dat.” Margriet Speklé is onderwijsvernieuwer in hart en nieren en loopt met haar kijk op onderwijs regelmatig vooruit op wat wij als de standaard zien.

Ze heeft ook een flink portie geduld en vertrouwen, in het onderwijs én leerkrachten. Margriet is directeur van kindcentrum Cornelis, waar ze een fusie en visietraject begeleidde. Dit resulteerde in een waanzinnig mooie en alles behalve standaard plek, waar kinderen zich thuis en veilig voelen. Hoe ziet onderwijs er hier uit? Wat betekent dat voor kinderen en leerkrachten?

Ontwikkeling onderwijs

Als we kijken naar de ontwikkeling van onderwijs in de afgelopen 100 jaar op basis van een foto van toen en nu, dan lijkt er soms weinig te zijn veranderd: 30 tafeltjes en stoeltjes, een leerkracht voor de klas die instructie geeft en kinderen die luisteren. Waarom ziet onderwijs er nog hetzelfde uit? Margriet: “We nemen vaak onvoldoende tijd om werkelijk over onderwijs na te denken. We zijn druk met methodes en doelstellingen. Er is heel veel talent en kwaliteit binnen het onderwijs, maar dat wordt onvoldoende aangesproken. Je moet jezelf durven afvragen: wat is het beste voor de kinderen?”

Visievorming & inspiratie

Ontwikkelingen binnen het onderwijs stonden niet stil, maar dat was binnen de kaders. Het bleef bij lokalen met 1 zender en 30 ontvangers. “Dan blijf je tegen dezelfde dingen aanlopen. Maar als je decennialang in hetzelfde systeem hebt gewerkt, dan is een drastische verandering waar wij voor kozen lastig. Dat vraagt lef. Wij zijn met ons team 3 jaar geleden gestart met visievorming. Nadenken en praten met elkaar helpt. Maar het is ook goed om de intentie te voelen. Daarom gingen we met een aantal collega’s op studiereis naar Zweden. Door te wonen en werken in het buitenland heb ik gezien dat het anders kan. Maar ook in Nederland hebben we inspiratie opgedaan. Ik was verrast door de openheid van collega’s, de wil om te delen en in gesprek te gaan. Dat is waardevol, laten we samen optrekken en leren van elkaars fouten. Ook bij ons zijn collega’s weer welkom.”

Wereldsonderwijs

“We beschrijven de visie vanuit 3 pijlers: geweldig onderwijs geven, het verenigen van kinderopvang en onderwijs van klein en veilig naar groot en uitdagend en ‘de wereld is ons toneel’ waarbinnen we mede willen bijdragen aan de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties. We willen een plek zijn waar kinderen van 0 tot 13 jaar zich thuis voelen en vanuit vertrouwen op een veilige, inspirerende en stevige manier zichzelf en de wereld kunnen ontdekken, samengevat: wereldsonderwijs.

Werken met 3 werelden betekent dat we uitgaan van een leerlijn in de ontwikkeling van ieder kind. Het is vreemd dat kinderen heel verschillend instromen, maar binnen het systeem allemaal op hetzelfde punt geacht worden te starten en ongeveer te eindigen. Dat klopt niet. Sommige kinderen zijn al verder, anderen zijn nog niet zover. We willen de tijd nemen om echt te kijken en luisteren naar kinderen en stoppen met het vergelijken van kinderen onderling. We vergelijken het kind met zichzelf: wat was jouw proces? In dat kader is het bijvoorbeeld niet logisch om een dictee te geven aan 30 kinderen. Je weet dat 15 kinderen dit al kunnen en je weet ook dat er een paar kinderen zijn die dit nog niet beheersen. Voor wie is het dan zinvol? Maar ook een verandering brengen in gewoonten is een ingewikkeld proces met elkaar.”

Interieur

“Onze keuzes hadden gevolgen voor het gebouw en het interieur. We hebben geen lokalen, maar open ruimtes. Er is plek voor instructie, om samen te werken, alleen te werken, te spelen en ontspannen. Het is onnatuurlijk om kinderen 4 uur lang op een stoel te laten zitten. Je hebt beweging nodig om je hersenen te activeren. De kinderen bewegen zich hier heel goed. We zien blije, gelukkige kinderen. We hebben alleen ergens een regel voor wanneer deze iets toevoegt. Je kunt bijvoorbeeld een hele set regels bedenken om samen te kunnen werken in een open ruimte. Wij hebben 1 regel: zachte stemmen. Het is duidelijk, goed te onthouden en neemt de behoefte aan andere regels weg.”

Vooruitlopen op de standaard kan lastig zijn. Denk aan ons inspectie- en beoordelingssysteem, maar ook aan leerkrachten die vasthouden aan gewoontes. Margriet: “Tja, maar we hebben een waanzinnig interessant vak. Ik vind het wel mooi om te blijven schudden aan ons systeem. Ik heb alle vertrouwen in leerkrachten en ons onderwijs.”

Over IKC Cornelis

Het gloednieuwe, uitnodigende gebouw van KC Cornelis staat in Uitgeest. Hier werken de teams voor kinderopvang en onderwijs samen aan Wereldsonderwijs. Ook onderweg met je team en op zoek naar inspiratie? Je bent welkom.